Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΥ
ΣΤΟΝ ΕΥΞΕΙΝΟ ΠΟΝΤΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ

Ηλίας Κ. Πετρόπουλος
Επικ. Καθηγητής, Τμ. Γλώσσας - Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών,

Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης
elias_p@otenet.gr
 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

 

Ο Εύξεινος Πόντος είναι περιοχή με απότομες αλλαγές του γεωγραφικού τοπίου και οι ακτές του δεν είναι πάντοτε φιλόξενες. Ο άξενος αρχικά Πόντος (προφανώς μία παραφθορά του παλαιοπερσικού Axsaina, σύμφωνα με τους γλωσσολόγους), στα τέλη του 7ου αι. π.Χ. κατέστη φιλόξενος όταν στις ακτές του είχαν ιδρυθεί περί τους έξι αρχαίοι ελληνικοί οικισμοί με πρώτον, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά στοιχεία, αυτόν της Ιστρίας επί των εκβολών του ομώνυμου ποταμού (Ίστρου, σήμερα Δούναβη). Η δράση των Μιλησίων μεταναστών σε όλη την έκταση της Μαύρης Θάλασσας ήταν τόσο έντονη ώστε από τον επόμενο αιώνα να αρχίσει μαζική μετανάστευση από την μητρόπολη, γεγονός που αποδεικνύει το μέγεθος της επιθυμίας ή καλύτερα, ίσως, της ανάγκης για αποδημία από την δύσκολη πλέον ζωή στην μητροπολιτική Ιωνία. Αποτέλεσμα αυτής ήταν η ίδρυση πολλών δεκάδων πόλεων-κρατών μέχρι τα τέλη του 6ου αι. π.Χ. σε όλη την ακτογραμμή του Πόντου. Η εισήγηση έχει σκοπό να καταδείξει τον τρόπο με τον οποίον η πρώιμη εγκατάσταση των Ελλήνων της Ανατολικής Ελλάδας κατέστη εφικτή στα δυσπρόσιτα και αφιλόξενα μέρη του υπό εξέταση γεωγραφικού χώρου, ο οποίος και διαμόρφωσε τελικά τον χαρακτήρα και την διαδικασία της αποικιστικής δραστηριότητας.