Περιλήψεις

 

ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ:

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΙΔΡΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ «ΘΕΣΕΩΝ» ΣΤΟ ΧΑΡΤΗ ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ



Δρ Μαρία Γκιρτζή
Αρχαιολόγος – Διδάσκουσα ΠΔ407/80 & ΣΕΠ
mgirtzi@yahoo.com



ΠΕΡΙΛΗΨΗ

 

Οι γνώσεις μας για την ιστορική τοπογραφία της Μακεδονίας προκύπτουν από το συνδυασμό στοιχείων, αντλούμενων από ποικίλες πηγές, οι οποίες δύνανται να ταξινομηθούν σε τρεις κατηγορίες: αρχαίες γραπτές μαρτυρίες (κείμενα αρχαίων συγγραφέων, επιγραφές), ανασκαφικά δεδομένα, σύγχρονη βιβλιογραφία (19ου και 20ου αιώνα). Κατά τη μελέτη των ανωτέρω βέβαια ανακύπτουν κάποια προβλήματα, που οφείλονται σε διάφορους λόγους. Καταρχήν, οι φιλολογικές πηγές διακρίνονται συχνά για την αποσπασματικότητα τους και τις έμμεσες και όχι ιδιαίτερα «αντικειμενικές» αναφορές στη Μακεδονία. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές από την άλλη, ελέω δυσμενών ιστορικών συνθηκών, είναι σχεδόν ανύπαρκτες πριν από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, διακόπηκαν αρκετές φορές, υπήρξαν μικρής κλίμακας και περιστασιακές μέχρι το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα, οπότε και ξεκινά από πολλούς φορείς συστηματική έρευνα σε πολλές θέσεις της Μακεδονίας. Τέλος, οι μελέτες των περιηγητών του 19ου αιώνα και η βιβλιογραφία του 20ου, αποτελούν φυσικά πηγές μοναδικής αξίας, αλλά πρέπει να ελεγχθούν όσον αφορά την αξιοπιστία τους βάσει των νέων ανακαλύψεων.
Παρά τις προαναφερθείσες δυσκολίες, ο μελετητής δύναται να ανασυνθέσει διάφορες πτυχές της ιστορικής τοπογραφίας της Μακεδονίας. Στην παρούσα εργασία εξετάζονται τα κριτήρια, με τα οποία ιδρύονται οι μακεδονικές θέσεις στην αρχαιότητα (γεωγραφικοί, οικονομικοί, πολιτικοί, κοινωνικοί παράγοντες) και ο τρόπος που κατανέμονται στο μακεδονικό χάρτη ανά περιοχή, ενώ γίνεται μια προσπάθεια να ελεγχθούν και κάποιοι δρόμοι επικοινωνίας.