ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΙΟΥ: ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

Παναγιώτης Ν. Δουκέλλης
 Αν. Καθηγητής Τμ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου

pdouke@sa.aegean.gr

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Τα τελευταία χρόνια η αρχαιογνωστική έρευνα έχει αναδείξει σημαντικό αριθμό φιλολογικών, επιγραφικών και αρχαιολογικών δεδομένων τα οποία επανατοποθετούν το ζήτημα της αντίληψης του χώρου και των εν γένει προσλήψεών του από τον άνθρωπο της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητος.
Η παρούσα ανακοίνωση επιχειρεί την ανάγνωση μέρους αυτών των ιστορικών αρχείων υπό το φως μιας βασικής παραδοχής σύμφωνα με την οποία ο χώρος δεν αποτελεί μόνο ένα πλαίσιο, ένα περιέχον εντός του οποίου λαμβάνουν χώρα οι ανθρώπινες δραστηριότητες, αλλά ένα σημαίνον μέσον δια του οποίου εκφέρονται ανθρώπινες προθέσεις και διαθέσεις.
Μία πρώτη ομάδα ιστορικών τεκμηρίων (κυρίως επιγραφικά κείμενα με αντικείμενο ενοικιάσεις γαιών και εικονικές παραστάσεις αγροτικής και αστικής χαρτογράφησης πόλεων) φέρει επί ζητημάτων αξιοποίησης ενός τόπου από ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο κοινωνικό σύνολο.
Μία δεύτερη ομάδα (φιλολογικά κείμενα με περιγραφές τόπων και εικαστικές παραστάσεις τοπίων) μας εισάγει σε ένα δεύτερο επίπεδο προβληματισμού σχετικά με το ζήτημα της πρόσληψης χώρων και τοπίων από τους ανθρώπους των ελληνιστικών και των αυτοκρατορικών (ρωμαϊκών) κυρίων χρόνων.